Edytujesz Wymogi emisyjne dla kotłów

'''Standardy emisyjne''', rozumiane jako dopuszczalne wielkości emisji, których dotrzymanie jest obowiązkowe podczas eksploatacji kotła, ustalone zostały wyłącznie dla średnich i dużych źródeł spalania, tj. kotłów o nominalnej mocy cieplnej '''nie mniejszej niż 1 MW'''. Kotły stosowane do ogrzewania mieszkań, domów, lokali usługowych itp. są zwykle dużo mniejsze – ich moc cieplna wynosi od kilku do kilkudziesięciu kW. Nie oznacza to jednak, że emisje zanieczyszczeń z takich kotłów nie są w ogóle uregulowane. W całej Unii Europejskiej obowiązują wymagania techniczne (w tym emisyjne), które muszą być spełnione przez kotły na paliwo stałe o mocy cieplnej nie większej niż 500 kW na etapie wprowadzania do obrotu (sprzedaży).

= Ekoprojekt =

W przepisach prawa UE funkcjonuje pojęcie „ekoprojektu” rozumianego jako uwzględnianie aspektów środowiskowych przy projektowaniu produktów. Dyrektywa 2009/125/WE<ref>https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A02009L0125-20121204
</ref> ustanawia ramy prawne do określania, w drodze rozporządzeń Komisji Europejskiej, wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią. Rozporządzenia takie wydano dla bardzo wielu rodzajów produktów – lamp, odkurzaczy, lodówek, komputerów i serwerów, a także '''kotłów na paliwa stałe'''<ref>https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A02015R1189-20170109
</ref>.

Wymogi ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe obowiązują w całej UE od 1 stycznia 2020 roku. Są one następujące<ref>Załącznik nr II Rozporządzenia Komisji 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 roku.
</ref>:

<blockquote>a) sezonowa efektywność energetyczna ogrzewania pomieszczeń dla kotłów o nominalnej mocy cieplnej 20 kW lub mniejszej nie może być mniejsza niż 75%;

b) sezonowa efektywność energetyczna ogrzewania pomieszczeń dla kotłów o znamionowej mocy cieplnej przekraczającej 20 kW nie może być mniejsza niż 77%;

c) emisje cząstek stałych dotyczące sezonowego ogrzewania pomieszczeń nie mogą przekraczać 40 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów z automatycznym podawaniem paliwa oraz 60 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów z ręcznym podawaniem paliwa;

d) emisje organicznych związków gazowych dotyczące sezonowego ogrzewania pomieszczeń nie mogą przekraczać 20 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów z automatycznym podawaniem paliwa oraz 30 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów z ręcznym podawaniem paliwa;

e) emisje tlenku węgla dotyczące sezonowego ogrzewania pomieszczeń nie mogą przekraczać 500 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów z automatycznym podawaniem paliwa oraz 700 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów z ręcznym podawaniem paliwa;

f) emisje tlenków azotu wyrażone jako ekwiwalent dwutlenku azotu, dotyczące sezonowego ogrzewania pomieszczeń nie mogą przekraczać 200 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów na biomasę oraz 350 mg/m<sup>3</sup> w przypadku kotłów na paliwa kopalne.

W przypadku kotła na paliwo stałe wymogi te muszą zostać spełnione dla paliwa zalecanego i dowolnego innego odpowiedniego paliwa.
</blockquote>
Ponadto rozporządzenie określa również wymagania w zakresie informacji o produkcie.

Niestety przepisy dotyczące ekoprojektu zawierają istotne wyłączenia. Po pierwsze stosuje się je wyłącznie w momencie pierwszego wprowadzenia do obrotu lub użytkowania (np. pierwszej sprzedaży) w UE. Wymagania te nie dotyczą więc sprzedaży kotłów używanych.

Po drugie unijny prawodawca wyłączył niektóre rodzaje kotłów z obowiązku przestrzegania wymagań ekoprojektu. Są to:

* kotły wytwarzające energię cieplną wyłącznie na potrzeby zapewnienia ciepłej wody użytkowej (kotły CWU);
* kotły przeznaczone do ogrzewania i rozprowadzania gazowych nośników ciepła, takich jak para lub powietrze;
* kotły kogeneracyjne na paliwo stałe o maksymalnej mocy elektrycznej 50 kW lub większej;
* kotły na biomasę niedrzewną.

Wyłączenie to próbowali wykorzystać nieuczciwi producenci i sprzedawcy, oferując kotły zasypowe niespełniające żadnych wymagań (kopciuchy) przeznaczone rzekomo do spalania pestek i innej biomasy niedrzewnej, chociaż w rzeczywistości przystosowane do spalania węgla. Na szczęście w tym zakresie uzupełnieniem ekoprojektu są przepisy prawa polskiego.

= Wymagania dla kotłów w prawie krajowym =

Aby uzupełnić unijne rozporządzenie dotyczące ekoprojektu i utrudnić obchodzenie jego przepisów w prawie krajowym określono wymagania techniczne dla kotłów na paliwo stałe o mocy cieplnej nie większej niż 500 kW przeznaczonych wyłącznie do zapewniania ciepłej wody użytkowej oraz kotłów na biomasę niedrzewną (z wyłączeniem kotłów o mocy cieplnej większej niż 100 kW z ręcznym zasilaniem balotami słomy). Wymagania te zostały zapisane w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe.

Wymagania obejmują graniczne wielkości emisji dla tlenku węgla, organicznych związków gazowych oraz pyłu (są one takie same jak w ekoprojekcie) oraz graniczne wartości sprawności cieplnej kotłów: 87% dla kotłów o znamionowej mocy cieplnej nie większej niż 100 kW i 89% dla kotłów o znamionowej mocy cieplnej większej niż 100 kW.

Ponadto rozporządzenie zawiera dodatkowe wymogi, m.in. zakaz stosowania rusztów awaryjnych w kotłach automatycznych oraz obowiązek stosowania zbiornika akumulacyjnego w kotłach z ręcznym zasilaniem paliwem.

Warto zauważyć, że regulacja krajowa jest bardziej rygorystyczna niż unijna, ponieważ dotyczy nie tylko pierwszego wprowadzenia do obrotu, ale jakiejkolwiek sprzedaży i innych form zbycia kotłów (a więc również sprzedaży kotłów używanych).

= Kontrola =

Kontrolę producentów i sprzedawców kotłów pod kątem przestrzegania prawa unijnego i krajowego prowadzi Inspekcja Handlowa. Do tego organu należy zgłaszać wszelkie nieprawidłowości.

= Norma PN-EN 303-5:2012 =

Bardzo często w tekstach na temat kotłów na paliwo stałe, jak również w aktach prawnych, w szczególności w uchwałach antysmogowych, można spotkać się z odesłaniem do normy PN-EN 303-5:2012.

Jest to polska norma wdrażająca normę europejską, opublikowana przez Polski Komitet Normalizacyjny pt. „Kotły grzewcze – Część 5: Kotły grzewcze na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliwa o mocy nominalnej do 500 kW – Terminologia, wymagania, badania i oznakowanie”. Obejmuje ona wiele wymagań dotyczących emisji, sprawności cieplnej, ale również bezpieczeństwa eksploatacji. W normie określono wymagania dla kotłów klasy 3 (najniższej), 4 i 5 (najwyższej).

Normy takie jak PN-EN 303-5:2012 nie są wiążące, a ich stosowanie jest '''dobrowolne''', chyba że odsyłają do nich przepisy prawa (tak dzieje się w przypadku niektórych uchwał antysmogowych).

Dopuszczalne emisje zanieczyszczeń określone w normie dla kotłów klasy 5 są takie same jak w ekoprojekcie. Ekoprojekt wymaga jednak dotrzymania ich również w trakcie pracy przy niższym obciążeniu kotła (jest to trudniejsze do osiągnięcia, ale lepiej oddaje rzeczywiste warunki pracy kotła).

= Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń =

Komisja europejska wydała również rozporządzenie dotyczące ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe<ref>https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:02015R1185-20170109
</ref>. Pod tym pojęciem kryją się kominki, piece, kozy oraz inne podobne instalacje. Określone tam wymagania w zakresie emisji zanieczyszczeń, sezonowej efektywności energetycznej oraz informacji o produkcie wejdą w życie 1 stycznia 2022 roku. Mimo to większość uchwał antysmogowych już teraz odsyła do tych wymogów i nakazuje ich spełnienie przez nowo instalowane ogrzewacze pomieszczeń.

<references />

[[Category:Prawo]]