Edytujesz Państwowy Monitoring Środowiska
Uwaga: Nie jesteś zalogowany. Jeśli wykonasz jakąkolwiek zmianę, Twój adres IP będzie widoczny publicznie. Jeśli zalogujesz się lub utworzysz konto, Twoje zmiany zostaną przypisane do konta, wraz z innymi korzyściami.
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie zapisz zmiany.
Aktualna wersja | Twój tekst | ||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | |||
Publiczne zadania z zakresu monitoringu powietrza realizuje Państwowa Inspekcja Środowiska w ramach '''Państwowego Monitoringu Środowiska''' (PMŚ)<ref>Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. 1991 nr 77 poz. 335) [źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910770335/U/D19910335Lj.pdf]. | Publiczne zadania z zakresu monitoringu powietrza realizuje Państwowa Inspekcja Środowiska w ramach '''Państwowego Monitoringu Środowiska''' (PMŚ)<ref>Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. 1991 nr 77 poz. 335) [źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19910770335/U/D19910335Lj.pdf]. | ||
</ref>. Opracowuje i realizuje wieloletnie programy, gromadzi informacje, przetwarza je, opracowuje raporty o stanie środowiska oraz bierze udział w międzynarodowej wymianie informacji, m.in. z Europejską Agencją Środowiska (EEA). Nad odpowiednim poziomem badań czuwa krajowe laboratorium referencyjne do spraw jakości powietrza atmosferycznego. | </ref>. Opracowuje i realizuje wieloletnie programy, gromadzi informacje, przetwarza je, opracowuje raporty o stanie środowiska oraz bierze udział w międzynarodowej wymianie informacji, m.in. z Europejską Agencją Środowiska (EEA). Nad odpowiednim poziomem badań czuwa krajowe laboratorium referencyjne do spraw jakości powietrza atmosferycznego. | ||
Linia 8: | Linia 7: | ||
[[Plik:Rysunek 1. Portal „Jakość powietrza” Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.jpg|mały|none|Rysunek 1. Portal „Jakość powietrza” Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska]] | [[Plik:Rysunek 1. Portal „Jakość powietrza” Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.jpg|mały|none|Rysunek 1. Portal „Jakość powietrza” Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska]] | ||
+ | |||
Na stronie głównej znajdują się bieżące informacje o stanie jakości powietrza. W kolejnych zakładkach można wyszukać m.in. interesujące nas stacje pomiarowe wraz z danymi przez nie zbieranymi oraz zbiór wszystkich danych historycznych. Bank danych pomiarowych<ref>http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives | Na stronie głównej znajdują się bieżące informacje o stanie jakości powietrza. W kolejnych zakładkach można wyszukać m.in. interesujące nas stacje pomiarowe wraz z danymi przez nie zbieranymi oraz zbiór wszystkich danych historycznych. Bank danych pomiarowych<ref>http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives | ||
</ref> zawiera dane od 2000 roku przygotowane w plikach zbiorczych albo dostępne w wyszukiwarce, jeśli interesuje nas np. tylko konkretne województwo w wybranym przedziale czasowym. | </ref> zawiera dane od 2000 roku przygotowane w plikach zbiorczych albo dostępne w wyszukiwarce, jeśli interesuje nas np. tylko konkretne województwo w wybranym przedziale czasowym. | ||
− | + | ||
+ | Rysunek 2. Bank danych pomiarowych GIOŚ (http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/archives) | ||
Kolejnym, obok strony internetowej miejscem, gdzie można sprawdzać dane o jakości powietrza jest aplikacja mobilna GIOŚ<ref>https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.gios.jakoscpowietrzawpolsce&hl=pl | Kolejnym, obok strony internetowej miejscem, gdzie można sprawdzać dane o jakości powietrza jest aplikacja mobilna GIOŚ<ref>https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.gios.jakoscpowietrzawpolsce&hl=pl | ||
</ref>. Do najważniejszych jej elementów możemy zaliczyć: dane z najbliższej stacji (na podstawie lokalizacji użytkownika), mapę danych bieżących (ze wszystkich stacji automatycznych w Polsce), mapę prognoz (na dzień dzisiejszy i dwa kolejne dni) oraz ostrzeżenia (informacje o wystąpieniu wysokich stężeń zanieczyszczeń przekraczających poziomy informowania lub alarmowe). | </ref>. Do najważniejszych jej elementów możemy zaliczyć: dane z najbliższej stacji (na podstawie lokalizacji użytkownika), mapę danych bieżących (ze wszystkich stacji automatycznych w Polsce), mapę prognoz (na dzień dzisiejszy i dwa kolejne dni) oraz ostrzeżenia (informacje o wystąpieniu wysokich stężeń zanieczyszczeń przekraczających poziomy informowania lub alarmowe). | ||
− | + | Rysunek 3. Aplikacja mobilna GIOŚ: Jakość powietrza w Polsce<span id="_heading=h.1fob9te" class="anchor"></span> | |
== Podstawowe informacje o stacjach pomiarów jakości powietrza == | == Podstawowe informacje o stacjach pomiarów jakości powietrza == | ||
Linia 23: | Linia 24: | ||
</ref>. | </ref>. | ||
− | + | <span id="_heading=h.3znysh7" class="anchor"></span>''Rysunek 4. Mapa lokalizacji stacji monitoringu jakości powietrza funkcjonujących oraz planowanych do uruchomienia w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce w roku 2020''<ref>Załącznik nr 5 do Wykonawczego programu Państwowego Monitoringu Środowiska na rok 2020. Monitoring jakości powietrza [źródło: https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/publications/card/20102]. | |
+ | </ref> | ||
W ramach PMŚ wykonywane są pomiary stężeń: pyłu zawieszonego PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub>, SO<sub>2</sub>, NO<sub>2</sub>, NO, NO<sub>X</sub>, 0<sub>3</sub>, C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>, CO oraz Pb, As, Cd, Ni i benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM<sub>10</sub>. Pomiary i inne techniki monitoringu są określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska<ref>Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 grudnia 2020 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2020 poz. 2279) [źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002279]. | W ramach PMŚ wykonywane są pomiary stężeń: pyłu zawieszonego PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub>, SO<sub>2</sub>, NO<sub>2</sub>, NO, NO<sub>X</sub>, 0<sub>3</sub>, C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>, CO oraz Pb, As, Cd, Ni i benzo(a)pirenu w pyle zawieszonym PM<sub>10</sub>. Pomiary i inne techniki monitoringu są określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska<ref>Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 grudnia 2020 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. 2020 poz. 2279) [źródło: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002279]. | ||
Linia 35: | Linia 37: | ||
</ref>. Najwięcej jest ich w województwach: kujawsko-pomorskim (226), śląskim (208), małopolskim (174), dolnośląskim (173) i mazowieckim (167). Najmniejsza liczba stanowisk jest zlokalizowana na terenie województw opolskiego (63) i podlaskiego (62). Podsumowanie liczby stanowisk pomiarowych z podziałem na typy pomiarów znajduje się na rysunku poniżej (rysunek 5). | </ref>. Najwięcej jest ich w województwach: kujawsko-pomorskim (226), śląskim (208), małopolskim (174), dolnośląskim (173) i mazowieckim (167). Najmniejsza liczba stanowisk jest zlokalizowana na terenie województw opolskiego (63) i podlaskiego (62). Podsumowanie liczby stanowisk pomiarowych z podziałem na typy pomiarów znajduje się na rysunku poniżej (rysunek 5). | ||
− | + | <span id="_heading=h.tyjcwt" class="anchor"></span>''Rysunek 5. Stanowiska pomiarowe monitoringu jakości powietrza funkcjonujące w ramach PMŚ w 2020 roku''<ref>Informacje dotyczące systemu monitoringu jakości powietrza w Polsce [źródło: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/measuring_air_assessment_measurings]. | |
+ | </ref> | ||
Z danych zawartych w bazie GIOŚ wynika, że najwięcej stacji pomiarowych znajduje się w Krakowie (8), Warszawie (8), Gdańsku (5), Łodzi (5), Poznaniu (5) oraz we Wrocławiu (5). | Z danych zawartych w bazie GIOŚ wynika, że najwięcej stacji pomiarowych znajduje się w Krakowie (8), Warszawie (8), Gdańsku (5), Łodzi (5), Poznaniu (5) oraz we Wrocławiu (5). | ||
Linia 88: | Linia 91: | ||
</ref> lokalizacja tych stacji powinna zapewniać odpowiednio reprezentatywność: | </ref> lokalizacja tych stacji powinna zapewniać odpowiednio reprezentatywność: | ||
− | + | – obszaru o powierzchni kilku km<sup>2</sup> dla tła miejskiego; | |
− | + | – segmentu ulicy nie mniejszego niż 100 m długości lub obszaru o powierzchni co najmniej 200 m<sup>2</sup> w przypadku pomiarów prowadzonych z uwagi na oddziaływanie komunikacji; | |
− | + | – obszaru o powierzchni co najmniej 250 m × 250 m w przypadku pomiarów prowadzonych z uwagi na oddziaływanie przemysłu. | |
Poniżej znajduje się podział na typy stacji z uwagi na bardziej szczegółowe cele, jakie są realizowane przez pomiary na nich wykonywane. | Poniżej znajduje się podział na typy stacji z uwagi na bardziej szczegółowe cele, jakie są realizowane przez pomiary na nich wykonywane. | ||
Linia 100: | Linia 103: | ||
Pod kątem ochrony zdrowia ocenie podlega 12 substancji: dwutlenek siarki (SO<sub>2</sub>), dwutlenek azotu (NO<sub>2</sub>), tlenek węgla (CO), benzen (C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>), ozon (O<sub>3</sub>), pył PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub>, metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), nikiel (Ni), kadm (Cd) oznaczane w pyle PM<sub>10</sub> oraz bezno(a)piren oznaczany w pyle PM<sub>10</sub>. Poniżej mapa stacji, które działają w tym zakresie (rysunek 6). | Pod kątem ochrony zdrowia ocenie podlega 12 substancji: dwutlenek siarki (SO<sub>2</sub>), dwutlenek azotu (NO<sub>2</sub>), tlenek węgla (CO), benzen (C<sub>6</sub>H<sub>6</sub>), ozon (O<sub>3</sub>), pył PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub>, metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), nikiel (Ni), kadm (Cd) oznaczane w pyle PM<sub>10</sub> oraz bezno(a)piren oznaczany w pyle PM<sub>10</sub>. Poniżej mapa stacji, które działają w tym zakresie (rysunek 6). | ||
− | + | <span id="_heading=h.1t3h5sf" class="anchor"></span>''Rysunek 6. Lokalizacje stacji PMŚ mierzące stężenia zanieczyszczeń ze względu na ochronę zdrowia''<ref>Źródło: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/maps/measuringstation/U | |
+ | </ref> | ||
==== Typ: ochrona roślin ==== | ==== Typ: ochrona roślin ==== | ||
Linia 106: | Linia 110: | ||
Ze względu na ochronę roślin ocenie podlegają trzy substancje: dwutlenek siarki (SO<sub>2</sub>), tlenki azotu (NO<sub>x</sub>) i ozon (O<sub>3</sub>). Poniżej mapa lokalizacji takich stacji na terenie kraju (rysunek 7). | Ze względu na ochronę roślin ocenie podlegają trzy substancje: dwutlenek siarki (SO<sub>2</sub>), tlenki azotu (NO<sub>x</sub>) i ozon (O<sub>3</sub>). Poniżej mapa lokalizacji takich stacji na terenie kraju (rysunek 7). | ||
− | + | <span id="_heading=h.4d34og8" class="anchor"></span>''Rysunek 7. Lokalizacje stacji PMŚ mierzące stężenia zanieczyszczeń ze względu na ochronę roślin''<ref>Źródło: http://powietrze.gios.gov.pl/pjp/maps/measuringstation/U | |
+ | </ref> | ||
==== Typ: narażenie na pył zawieszony PM<sub>2,5</sub> ==== | ==== Typ: narażenie na pył zawieszony PM<sub>2,5</sub> ==== | ||
Linia 129: | Linia 134: | ||
W ramach PMŚ pomiary jakości powietrza pod kątem składu pyłu PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub> na obszarach tła regionalnego są prowadzone na 4 stacjach: Osieczów (woj. dolnośląskie), Zielonka (woj. kujawsko-pomorskie) oraz Puszcza Borecka (woj. warmińsko-mazurskie). Dodatkowo na stacji tła regionalnego Złoty Potok w woj. śląskim, w celu monitorowania wpływu uprzemysłowionych i gęsto zaludnionych terenów Górnego Śląska i Małopolski, prowadzone są pomiary składu pyłu PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub><ref>Programy badawcze regionalnego tła zanieczyszczenia powietrza określone w dyrektywach UE [źródło:https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/regional_background_pollution_ue]. | W ramach PMŚ pomiary jakości powietrza pod kątem składu pyłu PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub> na obszarach tła regionalnego są prowadzone na 4 stacjach: Osieczów (woj. dolnośląskie), Zielonka (woj. kujawsko-pomorskie) oraz Puszcza Borecka (woj. warmińsko-mazurskie). Dodatkowo na stacji tła regionalnego Złoty Potok w woj. śląskim, w celu monitorowania wpływu uprzemysłowionych i gęsto zaludnionych terenów Górnego Śląska i Małopolski, prowadzone są pomiary składu pyłu PM<sub>10</sub> i PM<sub>2,5</sub><ref>Programy badawcze regionalnego tła zanieczyszczenia powietrza określone w dyrektywach UE [źródło:https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/regional_background_pollution_ue]. | ||
</ref>.<span id="_heading=h.2s8eyo1" class="anchor"></span> | </ref>.<span id="_heading=h.2s8eyo1" class="anchor"></span> | ||
− | |||
<references /> | <references /> |