Aktualna wersja |
Twój tekst |
Linia 1: |
Linia 1: |
− | Każdy ma prawo dostępu do '''informacji publicznej'''. Prawo to jest zagwarantowane w Konstytucji i rozwinięte w ustawie z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej<ref>http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483
| + | ''Strona w budowie'' |
− | </ref>. Szczególną formą informacji publicznej jest informacja o środowisku i jego ochronie – jest ona udostępniana w odrębnym trybie. Większość informacji związanych z ochroną powietrza przed zanieczyszczeniami stanowi informację o środowisku i jego ochronie.
| |
− | | |
− | = Komu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej? =
| |
− | | |
− | Dostęp do informacji publicznej przysługuje '''każdemu'''. Co prawda przepis Konstytucji mówi, że prawo to przysługuje obywatelom, jednak ustawa przyznaje to prawo również osobom nieposiadającym polskiego obywatelstwa.
| |
− | | |
− | = Co jest informacją publiczną? =
| |
− | | |
− | Zgodnie z ustawą informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych. Art. 6 ust. 1 ustawy zawiera listę przykładowych rodzajów informacji publicznej, ale nie jest to katalog zamknięty. Oznacza to, że informacją publiczną mogą być również inne dokumenty i informacje, które nie zostały tam wymienione.
| |
− | | |
− | = Kto jest zobowiązany do udostępnienia informacji o środowisku? =
| |
− | | |
− | Obowiązek udostępnienia informacji publicznej dotyczy '''organów władzy publicznej''', ale również szeregu innych podmiotów:
| |
− | | |
− | * organów samorządów gospodarczych i zawodowych (np. samorządu lekarskiego);
| |
− | * podmiotów reprezentujących Skarb Państwa;
| |
− | * podmiotów reprezentujących państwowe i samorządowe osoby prawne oraz państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne;
| |
− | * podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą;
| |
− | * organizacje związkowe i pracodawców oraz partie polityczne.
| |
− | | |
− | Oznacza to, że o udostępnienie informacji publicznej możemy się zwrócić np. do spółki akcyjnej, w której dominującym akcjonariuszem jest Skarb Państwa (dotyczy to większości dużych spółek energetycznych).
| |
− | | |
− | = Jak złożyć wniosek o udostępnienie informacji publicznej? =
| |
− | | |
− | Wiele informacji publicznych można znaleźć w Internecie, w szczególności w Biuletynach Informacji Publicznej. Jeżeli tak nie jest, należy skorzystać z trybu wnioskowego. Jeżeli informacja może być udzielona niezwłocznie, podmiot zobowiązany do jej udostępnienia powinien to zrobić '''niezwłocznie''', w formie ustnej lub pisemnej, bez potrzeby składania pisemnego wniosku (np. na prośbę wyrażoną w rozmowie telefonicznej).
| |
− | | |
− | We wniosku należy wskazać preferowaną formę udostępnienia informacji (np. w formie dokumentów elektronicznych wysłanych na adres e-mail), a organ ma obowiązek się do tego dostosować, chyba że nie dysponuje odpowiednimi środkami technicznymi.
| |
− | | |
− | Ustawa nie zastrzega żadnej formy dla wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Dlatego powszechnie przyjmuje się, że może on być złożony nie tylko na piśmie lub przez EPUAP, ale także w treści e-maila. Jeżeli organ (podmiot) zamierza wydać decyzję o odmowie udostępnienia informacji, a we wniosku nie podaliśmy danych adresowych, organ zwróci się o ich uzupełnienie. W przypadku ich niepodania organ może pozostawić sprawę bez rozpoznania, a w takim przypadku zarzut bezczynności będzie bezzasadny.
| |
− | | |
− | = W jakim terminie należy udostępnić informację? =
| |
− | | |
− | Udostępnienia informacji publicznej na wniosek należy dokonać '''bez zbędnej zwłoki''', nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może zostać przedłużony do 2 miesięcy, po uprzednim poinformowaniu wnioskodawcy.
| |
− | | |
− | = Informacja przetworzona =
| |
− | | |
− | Ustawa wyróżnia szczególny rodzaj informacji publicznej – informację przetworzoną. Dostęp do niej jest ograniczony. Niestety w przepisach nie sprecyzowano jak rozróżnić informacją prostą od informacji przetworzonej.
| |
− | | |
− | Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że informacją prostą jest m.in. informacja poddana anonimizacji (usunięto z niej dane osobowe, np. imię i nazwisko strony, adres zamieszkania).
| |
− | | |
− | Z kolei za przetworzone uznaje się m.in. informacje, które wymagają:
| |
− | | |
− | * przeprowadzenia analizy, redakcji, zestawienia, interpretacji informacji cząstkowych (np. przedstawienie sumarycznej kwoty kar administracyjnych nałożonych na podmioty danego rodzaju);
| |
− | * takiego przygotowania (działań organizacyjnych i angażowania pracowników organu), które może zakłócić normalny tok działania organu, a tymczasem uniemożliwić mu realizowania zadań priorytetowych (czyli zadań organu).
| |
− | | |
− | Udostępnienie informacji publicznej przetworzonej następuje, jeżeli jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Przesłankę tę powinien badać organ (lub inny podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji), ale w praktyce w interesie wnioskodawcy jest wykazać jej spełnienie. Niestety organy dość często odmawiają udostępnienia informacji publicznej, zasłaniając się przepisami o informacji przetworzonej.
| |
− | | |
− | = Co robić, jeżeli organ nie udostępnia informacji? =
| |
− | | |
− | Jeżeli organ w ogóle nie odpowiada na wniosek po upływie wskazanego wyżej terminu oznacza to, że pozostaje w '''bezczynności'''. W takiej sytuacji można złożyć '''skargę''' na bezczynność do sądu administracyjnego. W tym przypadku złożenia skargi do sądu administracyjnego nie trzeba poprzedzać '''ponagleniem'''. Warto skontaktować się z prawnikiem lub osobą, która ma doświadczenie w składaniu tego typu skarg.
| |
− | | |
− | Z bezczynnością mamy do czynienia również wtedy, gdy organ odpowiada na wniosek, ale odpowiedź ta nie jest decyzją administracyjną. Zdarza się tak m.in., gdy organ twierdzi, że wnioskowana informacja w ogóle nie jest informacją publiczną. Często robią tak podmioty niebędące organami administracji publicznej (np. spółki z kapitałem Skarbu Państwa), twierdząc, że nie są podmiotami zobowiązanymi do udostępniania informacji publicznej.
| |
− | | |
− | Odmowa udostępnienia informacji publicznej może nastąpić jedynie w przypadkach wskazanych w art. 5 ustawy. Podstawą odmowy może być ochrona informacji niejawnych, prywatność osoby fizycznej lub tajemnica przedsiębiorcy (nie dotyczy to jednak osób pełniących funkcje publiczne).
| |
− | | |
− | Przesłanki te jednak nie są bezwzględne – podmiot rozpatrujący wniosek o udostępnienie informacji powinien w każdym przypadku przeanalizować czy interes publiczny nie przeważa np. nad tajemnicą przedsiębiorcy.
| |
− | | |
− | Odmowa udostępnienia informacji publicznej następuje w drodze decyzji (w takim przypadku decyzję wydają również podmioty inne niż organy administracji publicznej, np. spółki z kapitałem Skarbu Państwa). Od decyzji przysługuje odwołanie (w przypadku braku organu nadrzędnego – wniosek o ponowne rozpatrzenie), a następnie skarga do sądu administracyjnego. Podobnie jak w przypadku skargi na bezczynność, w tym przypadku również warto zasięgnąć pomocy prawnika lub osoby, która ma doświadczenie w pisaniu odwołań i skarg.
| |
− | | |
− | = Czy można udostępnić informację publiczną uzyskaną od organu? =
| |
− | | |
− | Tak, dozwolone jest dalsze udostępnianie informacji (np. poprzez publikację na stronie internetowej), chociaż niektóre organy twierdzą inaczej. Jeżeli informację publikujemy w formie, w jakiej otrzymaliśmy ją od organu, nie naruszamy prawa. Ograniczeniom podlega ponowne wykorzystanie informacji, ale ono wiąże się z jej modyfikacją, np. do celów komercyjnych. Zasady ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego określono w ustawie z dnia 25 lutego 2016 roku o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego<ref>http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20160000352
| |
− | </ref>.
| |
− | | |
− | | |
− | <references />
| |
− | | |
− | [[Category:Prawo]]
| |